مزایا و معایب سبک سازی ساختمان

تا همین چند سال پیش مصالح سنتی مثل آجر و بلوک‌ها سیمانی و … در ساخت سازه استفاده می‌شد. اما از وقتی که مبحث سبک سازی ساختمان باب شده است. اهمیت آن نیز دوچندان شده است. چراکه سازه سنگین به مراتب عواقب زیادی خواهد داشت. در صورتی که وزن کمتر سازه، باعث ایمنی و مقاومت سازه در برابر زلزله و صرفه جویی در انرژی می‌شود. که این تنها جزیی از مزایای این روش است.

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینۀ مزایا و معایب سبک سازی ساختمان در ادامه مطلب با ما همراه شوید.

اهمیت سبک سازی ساختمان
اجازه دهید بحث‌مان را با کمی فاصله از مزایا و معایب سبک سازی ساختمان آغاز کنیم. چرا این رویکرد در حال حاضر به شدت مورد توجه واقع می‌شود؟

بسیاری از نوآوری‌ها همراه با رونق حومه شهر در اواسط قرن بیستم به وجود آمد. یکی از این نوآوری‌ها که چنین رشدی را ممکن کرد، سبک سازی ساختمان است که امروزه به اندازه ۶۰ سال پیش اهمیت دارد.

ساخت و ساز سبک یک اصطلاح گسترده است که در تعریف از منطقه ای به منطقه دیگر و حتی از بخشی به بخش دیگر متفاوت است. مواد و مصالح مهندسی شده مانند آجرهای خنک کننده، بلوک‌های شیشه‌ای، بلوک‌های هواردار اتوکلاو، آجرهای ته سیگاری، عناصر فولادی سازه‌ای و … اگرچه تعریف متفاوت است، اما شکی وجود ندارد که اینها عناصر رایجی هستند که در بسیاری از ساختمان‌ها یافت می‌شوند.

به طور کلی می‌توان سبک سازی ساختمان را با دو روش انجام داد:

اول با استفاده از طراحی مناسب و حداقل مصالح،روش دوم و رایج استفاده از مصالح سبک وزن که به آن اشاره کردیم.

بدون چنین مصالح ساختمانی نوآورانه، رشد و صنعت ساخت‌وساز به طور جدی با مشکل مواجه خواهد شد. در حالی که سبک سازی بخشی جدایی‌ناپذیر از بسیاری سازه‌هاست، مالکان باید اقدامات پیشگیرانه‌ای را که می‌توانند برای ایمنی در برابر آتش‌سوزی و زلزله ‌انجام دهند، بشناسند.

روش‌های سبک سازی ساختمان
همانطور که گفتیم سبک سازی به دو روش انجام می‌شود (در ادامه مزایا و معایب سبک سازی ساختمان به هرروش را بررسی خواهیم کرد). در روش اول، یعنی کاهش وزن ساختمان با استفاده از طراحی مناسب باید طبق اصول و استاندارهای لازم انجام شود. از جمله روش‌ها برای کاهش وزن ساختمان به صورت اصولی عبارت‌اند از:

تغییر در طراحی و هندسه ساختمان
انتخاب مصالح ساختمانی به صورت اصولی و استاندارد
چیدمان دقیق عناصر به شکل منظم و مرتب
کاهش بار گرانشی و ثقلی
بررسی بلایا و تحلیل محیط جغرافیایی در منطقه توسعه سازه
سبک سازی اسکلت ساختمان
سبک سازی ساختمان با استفاده از کاهش نمای سازه
اهمیت سبک سازی ساختمان

مصالح جدید در سبک سازی ساختمان
در بخش قبل با انواع روش‌های کاهش وزن ساختمان آشنا شدیم. اینجا با مصالح جدیدی که کمک شایانی در امر سبک سازی ساختمان دارد، اشاره‌ای خواهیم داشت.

 

چوب شفاف
یکی از مصالح جدیدی که در امر سبک سازی سازه می‌توان از آن بهره برد، چوب شفاف است. این ماده که با استفاده از چوب، شیشه و اپوکسی زرین تهیه می‌شود. محصول نهایی خاصیت چوب و شیشه را توامان دارد. بیشترین استفاده آن هم در نمای ساختمان است. همچنین از لحاظ وزنی از چوب و شیشه سبک‌تر هستند. از لحاظ مقاومت ۱۰ برابر بیشتر از چوب و ۴ برابر تحمل کشش دارد.

 

بتن نساجی یا کربن
از دیگر مصالحی که به سبک سازی ساختمان کمک می‌کند، بتن نساجی یا بتن کربن است. این محصول که از ترکیب الیاف بتن و کامپوزیت و کربن تشکیل می‌شود. وزنی بسیار سبک‌تر از بتن معمولی دارد. و می‌تواند ۶ برابر بیشتر وزن را در مقایسه بتن معمولی تحمل کند. همچنین عمر این مصالح در سازه بیشتر خواهد بود.

 

بتن خود ترمیم کننده
این محصول جدید انقلاب ویژه‌ای در بتن به وجود آورده است. و از ترکیب بتن معمولی و کپسول آب و باکتری تشکی شده است. همانطور که می‌دانید مشکل اساسی در بتن معمولی، ترک خوردگی آن است. اما این محصول با خاصیتی که دارد، با استفاده از باکتری موجود آهک تولید می‌کند و در نتیجه ترک خوردگی را می‌پوشاند. از لحاظ دوام و افزایش طول عمر سازه نقش اساسی دارد. و بیشترین استفاده را در ساخت تونل و پل‌ها دارد.

 

بلوک سبک سیمانی
از دیگر روش‌های جدید و کم هزینه استفاده از بلوک سبک سیمانی است. این محصول که علاوه بر هزینه کمی که دارند، ایمنی و مقاومت بسزایی هم دارند. بهترین گزینه برای سبک سازی ساختمان محسوب می‌شوند.

این محصول همچنین ضد صدا، گرما و آتش است و به جای بلوک‌های سنگین سیمانی استفاده می‌شوند. ضمن اینکه در برابر ارتعاش، لرزش ساختمان و سیل نیز مقاومت بسیار بالایی دارند. از بلوک سبک سیمانی می‌توان برای سقف و دیوار استفاده کرد. هسته این محصولات با میله‌های فولادی مقاوم‌سازی می‌شود.

راه های کاهش وزن ساختمان

مزایا و معایب سبک سازی ساختمان
تمام مطالب گفته شده تا حدودی به به مزیت‌های کاهش وزن سازه اشاره داشت. اما اگر بخواهیم به طور اختصاصی این مزیت‌ها را برشمریم.

مزایای سبک سازی ساختمان
افزایش مقاومت ساختمان در برابر زلزله و ارتعاش
کاهش هزینه‌های ساخت و ساز
سرعت بخشیدن به ساختمان‌سازی
جلوگیری از هدر رفتن انرژی‌ سرمایشی و گرمایشی داخل ساختمان

معایب سبک سازی ساختمان
همانطور که می‌دانید هر چیزی در کنار مزایایی که دارد، ایراداتی هم خواهد داشت. اما در امر سبک سازی، هر کدام ازین معایب را می‌توان در مصالح مختلف جستجو کرد. برای مثال:

معایب سبک سازی ساختمان با LSF
محدودیت در ابعاد دهانه
نیاز به نیروی متخصص و ماهر برای طراحی و ساخت
محدودیت ساخت بیش از دو طبقه
نیاز به قطعات سبک و افزایش هزینه ساخت و ساز

معایب سبک سازی ساختمان با بتن
تخلخل بالا، جذب آب بیشتر و کاهش کارایی
اضافه کردن سنگدانه برای کاهش تخلخل و افزایش وزن بتن
نداشتن مقاومت فشاری در مقایسه با بتن معمولی

معایب سبک سازی با فوم بتن
ایجاد ترک در بتن
طول و عمر و دوام کم
کاهش حجم سیمان به دلیل حباب هوا
کاهش مقاومت در برابر آتش و یخ زدگی
راه‌های کاهش وزن ساختمان
حال که با انواع روش‌ها و مصالح سبک سازی ساختمان آشنا شدیم؛ بهتر است با راه‌هایی هم که می‌تواند در این امر راه حل محسوب شود؛ بپردازیم. که در موارد زیر خلاصه می‌شود.

 

سبک سازی اسکلت ساختمان
اسکلت یا سازه بتنی و فلزی یکی از بهترین‌ راه‌های کاهش وزن ساختمان است. این روزها سازه‌های LSF به عنوان یک سازه فلزی سبک شناخته شده‌اند. این اسکلت دارای قابلیت اجرای پلان‌های خاص در معماری است و قابلیت بازیافت نیز دارد. از سوی دیگر تا حد زیادی در کاهش هزینه‌های ساخت و ساز اسکلت نیز تاثیرگذار است.

استفاده از اسکلت ال اس اف تا حد زیادی به کاهش هزینه‌های ساخت و ساز و سرعت اجرای آن را افزایش می‌دهد. از این روش سبک سازی سازه ساختمان می‌توان برای ساختمان‌های مسکونی، اداری، آموزشی و … استفاده کرد.

 

سبک سازی سقف ساختمان
سبک سازی سقف از مواردی است که در حال حاضر با متریال خاص و به کمک بتن انجام می‌شود. از جمله می‌توان به سقف تیرچه بلوک، عرشه فولادی، تیرچه یونولیت، تیرچه کرومیت و دال بتنی اشاره کرد.

و با روش ایجاد حفره بین مصالح، میزان مصالح مورد استفاده را کاهش می‌دهند. در قسمت‌های توخالی از پروفیل سبک پلاستیکی با وزن سبک استفاده می‌شود. ضمن اینکه میزان فولادی که برای سقف‌ها کاربرد دارد، کمتر از نوع سنتی است.

شما درباره مزایا و معایب سبک سازی ساختمان چه فکر می‌کنید؟
در این نوشتار سعی‌مان بر این بود تا با مزایا و معایب سبک سازی ساختمان آشنا شویم. اما همانطور که می‌دانید بتن پیش ساخته بیشترین استفاده را در ساخت‌وساز دارد. که با استفاده از روش‌های گوناگون وزن آن را کاهش داد و همین امر در سبک سازی سازه کمک شایانی می‌کند.